Таърих

Баъди соњибистиќлол гаштани Љумњурии Тољикистон зарурияти ба таври куллї аз нав сохтани тамоми пояњои њуќуќие, ки дар асоси онњо њаёти давлати соњибихтиёр ташаккул меёбанд, шањрвардонаш умр ба сар мебарад, ба миён омад. Барои њалли ин масъала аллакай корњои зиёде ба сомон расонида шуд. Ќонуну санадњои меъёрии зиёде, ки ба идоракунии давлатї, иќтисодиёт, кишоварзї, наќлиёт, заминистифодабарї ва ба риояи тартиботи њуќуќї дахл доштанд, ќабул гардида дар њаёт татбиќ гашта истодаанд.

Гузариш ба иќтисоди бозоргонї, ба вуљуд омадани муносибатњои нави хољагидорї ва гуногуншаклии моликият дар Љумњурии Тољикистон боиси рушди муносибатњои њуќуќии љамъият гардиданд. Бо чунин назардошт зарурияти омўзиши тањлили ва тадќиќоти пањлуњои гуногуни њуќуќи экологї, њуќуќи наќлиёт, њуќуќи кишоварзї ва њуќуќи замин ба вуљуд омад. Аз ин нигоњ мавриди тањќиќ ќарор додани раванди танзими умумї-њуќуќї ва хусусї-њуќуќии муносибатњои бахши наќлиёт ва кишоварзї дар ЉТ, масъалањои њуќуќии инкишофи ќонунгузории экологї, масъалањои назариявї ва њуќуќии танзими давлатии КАС дар ЉТ, хусусиятњои муносибатњои наќлиётї дар Љумњурии Тољикистон, муњофизати муњити атроф мувофиќи ќонунгузории Љумњурии Тољикистон дорои ањамияти илмї ва амалї пайдо намуд.

Соњаи наќлиёт соњаи муњими хољагии халќ буда, рушди он яке аз масъалањои афзалиятноки сиёсати пешгирифтаи давлат ва Њукумати Љумњурии Тољикистон дар даврони истиќлолият мебошад. Бешубња, таваљљўњи хоса ба ин соња асоснок ва сариваќтї мебошад. Таљрибаи таърихии давлатњои пешрафтаи дунё нишон медињад, ки таваљљўњ ба ин соња таќдири минбаъдаи рушди давлатдории миллиро муайян менамояд. Таърих гувоњ аст, ки ин масъала дар гузашта низ бетафовут набудааст ва шањодати ин гуфтањо мавќеи сиёсии давлатдории ниёгонамон дар Роњи Бузурги Абрешим ба њисоб меравад .

Љињати такмил ва бењбудї дар ин соњаи њаётан муњим барои Тољикистон, ки вобаста ба шароити таърихї ва љуѓрофї дар бунбасти коммуникатсионї ќарор гирифта буд саъю кўшиши зиёди Њукумати Чумњурї тањти роњбарии сарвари он, Асосгузори сулњу вањдати миллї, Пешвои миллат, муњтарам Эмомалї Рањмон боиси дастгирист.

Барои њалли ин масъалањо зарурати тайёр намудани њуќуќшиносони сатњи касбї дар ин самт ба вуљуд омад. Бо чунин назардошт дар факултети њуќуќшиносии ДМТ бо фармони ректори Донишгоњи миллии Тољикистон аз 22.05.2012, тањти № 161-09 «Оид ба ворид намудани таѓйирот ба сохтори донишгоњ (дар бораи таъсиси кафедраи тахассусї)» дар сохтори таркибии факултети њуќуќшиносї кафедраи тахассусии њуќуќи наќлиёт ва њуќуќи истифодаи сарватњои табиї таъсис дода шуд. Ташабусскор ва бунёдгузори кафедра њуќуќи наќлиёт ва њуќуќи истифодаи сарватњои табиї, доктори илмњои њуќуќ, профессор Ѓафуров Абдухалил Давлаталиевич буд, ки аз  моњи майи соли 2012 то моњи майи соли 2015 ба њайси мудири кафедра фаъолият кардааст. Аз моњи майи соли 2015 то имрўз масъулияти иљрои вазифаи мудири кафедра ба зиммаи номзади илмњои њуќуќшиносї, дотсент Ќурбонов Ќурбон Бобоевич мебошад. Айни њол дар кафедра дотсент Одинаев Р.С., ассистентон Ќудбиддинов Ф.Ш., Соњибов М.М., Ќурбонализода Ф., Амренова Ш., Буриев А.Р., Муминзода О.С. ва лабарант Гурезова Ф.А. кору фаъолият менамоянд.

Кафедраи њуќуќи наќлиёт ва њуќуќи истифодаи сарватњои табиї то имрўз дар инкишофи танзими хусусї-њуќуќї ва умумї-њуќуќии муносибатњо дар соњаи наќлиёт, кишоварзї, экологї ва замин таваљљўњи хоса зоњир намудааст. Вобаста ба ин корњои зерини илмї-тадќиќотї дар кафедра гузаронида мешаванд:

- тањлил ва муайян  намудани табиати њуќуќи муносибатњои бахши наќлиёт ва кишоварзї дар ЉТ;

- муайян намудани таносуби ќонугузории экологии байналмилалї ва ќонунгузории экологии Љумњурии Тољикистон дар танзими муносибатњои хусусї-њуќуќї ва умумї-њуќуќї;

- муќаррар кардани хусусиятњои асосии муносибатњои наќлиётї;

- муайян кардани мавќеъ ва наќши комплекси агросаноатї дар њуќуќи кишоварзї;

- хусусиятњои вазъи хусусї-њуќуќї ва умумї – њуќуќии муносибатњои заминистифодабарї;

- муайян намудани равишњои илмї-њукуќї дар њалли проблемаи заминистифодабарї;

- муайян намудани табиати њуќуќии шартномањои наќлиётї;

- муайян кардани мавќеи принсипњои диспозитивї  ва императивї дар љараёни муайяннамоии шартномањои наќлиётї;

- муайян намудани омили асосии таъминкунандаи амнияти озуќавории кишвар, манбаи таъмини корхонањои коркарди саноатї бо ашёи хом, бахши ташаккулдињандаи иќтидори содиротии мамлакат ва муњимтар аз њама, заминаи ташкили љойњои нави корї;

Ба зиммаи кафедра тадриси фанњои њуќуќи экологї, њуќуќи наќлиёт, њуќуќи кишоварзї, њуќуќи замин, Проблемањои њуќуќи обї, Танзими њуќуќии категорияњои алоњидаи замин, шартномањои наќлиётї, проблемаи њифзи муњити зист ва ѓайра дар шўъбаи рўзона, ѓоибона ва дигар факултетњои Донишгоњи милли Тољикистон вогузор шудааст, ки рољеъ ба ин фанњо барномаи таълимї, воситањои таълимї ва китоби дарсї тањия ва нашр шудаанд.